Η δεκαετία του 2000 αποτελεί παρελθόν πλέον,τα προβλήματα όμως που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε παραμένουν,γιγαντωμένα όσο ποτέ.Αλλά ας τηρήσουμε το πεπατημένο μονοπάτι της νοσταλγίας,στρέφοντας τη ματιά μας σε μεγάλα γεγονότα της περασμένης δεκαετίας,συγκεκριμένα εξετάζοντας μια κοινή συνέπεια τους,αγνοημένη από τους κυρίαρχους θεσμούς πληροφόρησης και παραγωγής ιδεών.Μιλώ για την διάλυση των ιδεολογημάτων-ψευδαισθήσεων που κυριαρχούσαν στο πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο,καθόριζαν τα πλαίσια συζήτησης,πολλές φορές ακόμα και τα πλαίσια του πολιτικοκοινωνικού αγώνα (η συμβίβαση με τα προαναφερθέντα πλαίσια αποτελεί ένα απο τα μεγάλα σφάλματα της αριστεράς) και απολάμβαναν την ισχύ θέσφατου,μη επιδεχόμενα κριτική.Ιδεολογήματα και θεσμοί που είχαν αναχθεί σε μεταφυσικές έννοιες,σχεδόν θρησκευτικές.Ελεύθερη αγορά,νεοφιλευθερισμός,ο ρόλος της ευρωπαικής ένωσης,ειρήνη στη Μέση Ανατολή,και άλλες έννοιες που θα εξετάσουμε παρακάτω, αποδομήθηκαν και σε αρκετές περριπτώσεις,κατέρρευσαν.
Ψευδαίσθηση 1:Ευρωπαική Ένωση
Κακή δεκαετία για την ΕΕ...Συνήθως σε ρόλο κομπάρσου η Πόντιου Πιλάτου.Μετά τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς και τα αξέχαστα ανδραγαθήματά της,ήρθε η Αμερικάνικη εισβολή στο Αφγανιστάν.Καμία εναντίωση στην εισβολή από μέρους της,ούτε καν η προβολή κάποιων αιτημάτων που θα καθιστούσαν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα του αφγανικού λαού.Όσο αφορά την αναίτια και παράνομη εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και τη σφαγή που ακολούθησε και εξακολουθεί ακόμη,πολλά μέλη της ΕΕ συμμετείχαν πρόθυμα,υιοθετώντας τον πατροπαράδοτο ρόλο του υπηρέτη του αφεντικού.Στις πρώτες ελεύθερες παλαιστινακές εκλογές,το 2006,αφού οι παλαιστίνιοι εξέλεξαν όχι τους εκλεκτούς της Ουάσιγκτον,αλλά τη Χαμάς,η ΕΕ επέβαλε εμπάργκο στα κατεχόμενα,στραγγαλίζοντας έτσι τον πάμφτωχο πληθυσμό που βασίζεται αποκλειστικά στη ξένη ανθρωπιστική βοήθεια για να ζήσει.Οι παλαιστίνοι ψήφισαν του λάθος ανθρώπους,και έπρεπε να τιμωρηθούν.Αλλά και στο εσωτερικό της ΕΕ,οι τριγμοί και οι εντάσεις ήταν κάτι παραπάνω από κυρίαρχοι.Η συνθήκη της Λισαβόνα έφερε την ΕΕ στα όρια της,παρότι εν τέλει εγκρίθηκε μετά από το δεύτερο(!) ιρλανδικό δημοψήφισμα.Συμπερασματικά,η ΕΕ απομακρύνθηκε από τον ρόλο του αυτόνομου πολιτικού παίκτη στη διεθνή σκακιέρα,προοπτική που ευαγγελίζονταν μέχρι πρότινως πολλοί ευρωπαιστές.Η ΕΕ αποτελεί στη παρούσα φάση έναν οικονομικό γίγαντα,αλλά έναν πολιτικό και ηθικό νάνο.
Ψευδαίσθηση 2:Ελεύθερη-αγορά-Νεοφιλελευθερισμός
Η αλλιώς:''Κάποιος πρέπει να πεθάνει για την ετήσια ανάπτυξη του 3%.Το δόγμα-θέσφατο της ελεύθερης αγοράς,του αόρατου χεριού της οικονομίας που ρυθμίζει πάντα,των ιδιωτικοποιήσεων,της ανάπτυξης του 3%(πόσες φορές δεν ακούσαμε ότι:''Θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι,καθώς η στόχος της ετήσιας ανάπτυξης του 3% επιτεύχθηκε''?) που στραγγίζει τη γή και εξαθλιώνει τους ανθρώπους,δέχτηκε τα σοβαρότερα χτυπήματα στην ιστορία.Από τον Ιανουάριο του 2000 ήδη,οι κινηματικές δράσεις ενάντια στη ιδιωτικοποίηση του νερού ενός λαού,του λαού της Βολιβίας,και η εκλογή του Έβο Μοράλες,έδειξαν τον δρόμο της πάλης ενάντια σε διαφθαρμένες κυβερνήσεις και υπερεθνικές.Η Αργεντινή,χωρα-μοντέλο εφαρμογής των νεοφιλελεύθερων οικονομικών δογμάτων,με την οικονομική κατάρρεσή της και την αξιοθαύμαστη ριζοσπαστικοποίηση που ακολούθησε σε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας,σκόρπισε ακόμη περρισότερες αμφιβολίες για την ορθότητα των επιταγών της ελεύθερης αγοράς.Η εξέγερση της Οαχάκα,ο Ισημερινός,η Βενεζουέλα,αποτέλεσαν τόποι αμφισβήτησης.Φυσικά τα προαναφερθέντα αναφέρθηκαν από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως ''ταραχές'' η ''ακατανόητα λατινοαμερικάνικα γεγονότα'',αρνούμενα εκκούσια να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα το προβληματισμό.Τελειώνοντας αυτό το κομμάτι,δεν γινεται να μην αναφερθούμε φυσικά στο ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης,η οποία αποτέλεσε τη ταφόπλακα του νεοφιλελευθερισμού και της ελευθερης αγοράς.Οι τράπεζες δέχθηκαν ευχαρίστως κυβερνητική οικονομική βοήθεια,οι δασμοί (αν και παρόντες από χρόνια-παρά τις εξαγγελείες περί του αντιθέτου) απέκτησαν ξανά τη νομιμότητά τους,ενώ οι εθνικοποιήσεις χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και μεγάλων βιομηχανιών κυριάρχησαν.Το ιδεολόγημα της ''ελεύθερης'' αγορά,έπαψε να υπάρχει.Το διασκεδαστικό είναι ότι το φέρετρό της έκλεισαν οι ιδιοι οι ευαγγελλιστές της.
Ψευδαίσθηση 3:Μέση Ανατολή
Δυστυχώς ουσιαστική αλλαγή στη Ισραηλινή και στην πολιτική των ΗΠΑ σε σχεση με τη Μέση Ανατολή δεν ήρθε ποτέ,παρά τα ψεύδη που ακολούθησαν την εκτρωματική συμφωνία του Όσλο.Η συνέχιση της ισραηλινής κατοχής,η αποστέρηση των παλαιστινίων από τα βασικά τους δικαιώματα και ο τεμαχισμός των εδαφών τους από τους αυτοκινητόδρομους του ρατσιστικού κράτους,η συνέχιση των εποικισμών,έφεραν ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα της δεύτερης Intifada το 2000,διαλύοντας τις αυταπάτες περί αλλαγής της πολιτικής σε αυτή τη γωνιά του κόσμου.Η εισβολή του Ισραήλ στο Λίβανο το 2006,η οικοδόμηση του τείχους και ο περσινός βομβαρδισμός της Γάζας κατέστησε σαφές ποιός επιθυμεί την ειρήνη και ποιός όχι.
Ψευδαίσθηση 4:Κλιματική αλλαγή
Ψευδαίσθηση 4:Κλιματική αλλαγή
Επιτέλους,η ανθρωπότητα δείχνει να συνειδητοποιεί ότι ο δρόμος της καπιταλιστικής διαρκούς και απερίσκεπτης ανάπτυξης,κάποια στιγμή θα τη σκοτώσει.Θα αποφύγουμε να αναλύσουμε τη μετατροπή του περιβαλλοντικού θέματος σε κυρίαρχο πρόταγμα πολλών κομματιών της κοινωνίας,για να εστιάσουμε σε ένα πολύ σημαντικότερο θέμα που αποφεύγεται να θιχτεί από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας.Το μάταιο των λεγόμενων ''συσκέψεων κορυφής με αντικείμενο την κλιματική αλλαγή''.Η αποτυχία της συνόδου της Κοπεγχάγης ανέδειξε τα δομικά προβλήματα του κοινωνικοοικονομικού συστήματος,ενός συστήματος που γεννά τη περιβαλλοντική καταστροφή.Πως είναι λοιπόν δυνατόν οι φορείς εξουσίας αυτού του συστήματος,να παράγουν μια συμφωνία αρκετά ριζοσπαστική ώστε να αντιμετωπίσει συνολικά το πρόβλημα?Τέτοιες πρωτοβουλίες,υπό τις παρούσες συνθήκες,είναι καταδικασμένες.Η ψευδαίσθηση ότι η κλιματική καταστροφή μπορεί να αντιμετωπιστεί από τα πάνω,από τους ηγέτες του κόσμου διαλύθηκε.Η αντιμετώπιση των καταστροφικών πολιτικών θα γίνει από τα κάτω,από εμάς,με μεθόδους ριζοσπαστικές,που περιμένουν να τις εφεύρουμε.Αλλά γρήγορα.Ο πλανήτης δεν μπορεί να περιμένει.
Ηλίας Σταθάτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου